زیبایی دارای قدرت استیلای قابل تأمل است

انسان شناسی هنر

زیبایی دارای قدرت استیلای قابل تأمل است

مونیک ژودی بالینی در نشست پایانی هم اندیشی انسان شناسی هنر به بررسی موضوع "زیبا شناسی و امر مقدس در پاپوازی گینه نو" پرداخت و گفت : زیبایی که در قالب نور و درخشش فهمیده می شود، دارای قدرت استیلای عاطفی بر همه کسانی دانسته می شود که بر آن تأمل می کنند.

در بخش آخر دومین هم اندیشی انسان شناسی هنر، مهمانان فرانسوی از آزمایشگاه انسان شناسی اجتماعی به سخنرانی پرداختند.

در ابتدا مونیک ژودی بالینی با موضوع "زیبا شناسی و امر مقدس در پاپوازی گینه نو" به صحبت پرداخت. وی مفهوم زیبایی را در پیوند با فرهنگ، در بستر فرهنگ ملانزی مورد بررسی قرار داد. طبق مطالعه مستقیم وی در پاپوازی، نزد سولکاها در مراسم رمزآموزی و ازدواج نقابهای بزرگی دیده می شود. این نقابها به شیوه محرمانه ای و به وسیله مردان انجام می شود، در حالی که زنها معتقدند آنها ارواحی هستند که از جنگل بیرون می آیند.

وی افزود: سازندگان این اشیا بر این باورند که تأثیر مناسک آنها به میزان زیبایی شان بستگی دارد.به همین جهت دست به اعمال جادویی می زنند تا ظاهر بیرونی آنها را تا حد امکان برحسته تر سازند. باور بر این است که برای انجام این جادوها، نیاز به کمک ارواح نیاکانی است و زیبایی اشیاء به این ترتیب به عنوان نوعی نشانه هماهنگی کیهان شناسی و تظاهری از استعلاء در نظر گرفته می شود.

ژودی گفت: زیبایی که در قالب نور و درخشش فهمیده می شود، دارای قدرت استیلای عاطفی بر همه کسانی دانسته می شود که بر آن تأمل می کنند. اما در عین حال عواطفی نزد تماشاچیان به دلیل فرآیندهای جادویی به وجود می آید. به تعبیر این پژوهشگر این ماسکها را نمی توان در موزه ها نگه داشت، چرا که جوهر و ذات این ماسک ها در سوختن و نابودی آنها است.

آخرین سخنران این نشست و این هم اندیشی میشل کوکه بود که به موضوع "شکل گیری انسان در تصاویر مقدس: مطالعه تطبیقی سنت های غربی و آفریقا" پرداخت.

وی در آغاز سخن با اشاره به اینکه تصویر انسان چه در کیش های آفریقایی و چه در مسیحیت وجود دارد گفت : در هر دو مورد بازنمود این تصویر، از این پنداره نخستین حرکت می کند که یک منشاء یا الگویی آغازین برای این تصویر وجود دارد. تصویر نقاشی شده تجسم یافته یا عکسبرداری شده به نوعی در پی آن است که این پنداره را به تحقق برساند الگویی که انسان در تمام عمر خویش به آن دست بیابد.

میشل دوکه با اشاره به سنت مسیحی گفت: بنابراین سنت خداوند که فراتر از هر تصویری جای دارد، انسان را در تجسمی از خویش آفریده است. با این وصف یک الگوی استعلایی و غیر قابل بازنمایی نیز وجود دارد که تا مدتهای زیادی مانع از آن می شد که تصویری جز در قالب مسیح(ع) و مریم مقدس در مسیحیت شکل بگیرد، دو موجودی که نزدیکترین همپوشی را با الگوی خدایی دارند، اما وجود آنها در چارچوب ریشه های اسطوره ای قرار گرفته است. برخی پیکره سازان در بعضی از معابد آفریقایی نیز نه خدایان و نه شخصیتهای واقعی را به تصویر می کشند و تنها نیاکان اسطوره ای را متجسم می سازند.

منبع : خبرگزاری مهر